Καλειδοσκόπιο

EΠIMEΛEIA: NIKOΣ KOYNITHΣ
ΦΩTOΓPAΦIEΣ: NASA/ESA

ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ HUBBLE
To διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble θα συνεχίσει να κρυφοκοιτά το σύμπαν! Η NASA ανακοίνωσε την πέμπτη και τελευταία αποστολή αναβάθμισής του, η οποία θα ξεκινήσει μεταξύ άνοιξης και φθινοπώρου του 2008. Πέρα από τις προβλεπόμενες εργασίες συντήρησης (αντικατάσταση γυροσκοπίων, μπαταριών, θερμομονωτικών υλικών και αισθητήρα καθοδήγησης) και την προσπάθεια των αστροναυτών να επισκευάσουν το σπεκτογράφο του (ο οποίος από το 2004 έχει τεθεί εκτός λειτουργίας), το τηλεσκόπιο θα αποκτήσει δύο νέα όργανα, που θα του προσδώσουν ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες: έναν υπεριώδη φασματογράφο, για τη διερεύνηση της δομής και της σύνθεσης του κοσμικού υλικού (COS - Cosmic Origins Spectograph), και μια κάμερα ευρέος φάσματος (WFC3 - Wide Field Camera 3), που, ουσιαστικά, θα επεκτείνει την ευαισθησία της «όρασης» του Hubble σε όλα τα μήκη κύματος, συμπεριλαμβανομένου του ορατού, του υπεριώδους και του υπέρυθρου φωτός.
Ωστόσο, υπάρχουν αμφιβολίες για το αν το Hubble θα καταφέρει να παραμείνει σε λειτουργία, χωρίς άλλη αναβάθμιση, μέχρι το 2013, έτος κατά το οποίο αναμένεται να αντικατασταθεί με το νέο τηλεσκόπιο Webb, η κατασκευή του οποίου έχει ήδη ξεκινήσει.

To τηλεσκόπιο Hubble αποτελεί μια από κοινού εξέλιξη των NASA και ESA.
- Τέθηκε σε τροχιά το 1990, σε απόσταση 600 χλμ. από την επιφάνεια της Γης και κλίση 28,5° σε σχέση με τον ισημερινό.
- Για μια πλήρη περιστροφή γύρω απ’ τη Γη χρειάζεται 96-97 λεπτά.
- Έχει μήκος 15,9 μ., διάμετρο 4,2 μ. και βάρος 11.110 κιλά, ενώ καθένας από τους δύο ηλιακούς συλλέκτες του έχει διαστάσεις 2,6x7,1 μ.
- Πήρε το όνομά του από τον Έντγουιν Χαμπλ, τον αστροφυσικό που ανακάλυψε το 1923 γαλαξίες πέρα από το δικό μας και απέδειξε το 1929 ότι το σύμπαν διαστέλλεται.
- Έχει αναβαθμιστεί τέσσερις φορές έως τώρα (1993, 1997, 1999 και 2002).
- Στα επιτεύγματα του Hubble συγκαταλέγονται η μέτρηση της διαστολής του σύμπαντος, η απόδειξη της ύπαρξης κουάζαρ αλλά και εκρήξεων ακτίνων γάμα εντός των γαλαξιών, καθώς και η απόδειξη ύπαρξης μαύρων τρυπών.
- Το κόστος κατασκευής κι εκτόξευσης του τηλεσκοπίου έφτασε τα 1,5 δισ. δολάρια. Το λειτουργικό κόστος υπολογίζεται στα 230-250 εκατ. δολάρια ετησίως.

Από τις πιο πρόσφατες και πιο οξείες εικόνες του Hubble είναι εκείνη της σύγκρουσης δύο σπειροειδών γαλαξιών που ξεκίνησε πριν από μερικά εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, η οποία μας δίνει μια πρώτη εντύπωση του τι πρόκειται να συμβεί όταν ο δικός μας γαλαξίας συγκρουστεί με την Ανδρομέδα σε κάποια δισ. έτη από σήμερα.